Dlaczego poprawność systemu TPMS ma kluczowe znaczenie i jak dokładnie działa ten system

Współczesna motoryzacja opiera się nie tylko na wydajności mechanicznej pojazdu, ale również na inteligentnych systemach wspierających kierowcę w codziennej jeździe. Jednym z takich systemów jest system TPMS, czyli system monitorowania ciśnienia w oponach, którego poprawność działania ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo, ekonomikę jazdy oraz trwałość ogumienia. Choć z pozoru może wydawać się jedynie dodatkowym gadżetem, jego rola w nowoczesnych pojazdach jest nie do przecenienia.

Czym jest system TPMS i jak działa w praktyce

System TPMS (ang. Tire Pressure Monitoring System) to zintegrowany układ elektroniczny mający na celu stałe monitorowanie ciśnienia powietrza w oponach pojazdu. Jego działanie opiera się na czujnikach montowanych najczęściej bezpośrednio w zaworach kół (TPMS bezpośredni) lub na analizie danych z systemu ABS i ESP (TPMS pośredni). Głównym zadaniem systemu jest ostrzeganie kierowcy w przypadku spadku ciśnienia w jednej lub kilku oponach poniżej wartości uznanej za bezpieczną.

W przypadku systemów bezpośrednich, każdy czujnik zbiera dokładne dane o ciśnieniu i temperaturze, które są przesyłane drogą radiową do jednostki centralnej samochodu. Wariant pośredni natomiast analizuje prędkość obrotową poszczególnych kół – różnice w obrotach wskazują na potencjalne obniżenie ciśnienia.

System TPMS jest obowiązkowy w nowych samochodach sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej od 2014 roku. Dzięki niemu kierowca otrzymuje informację o nieprawidłowościach niemal natychmiast, co w wielu przypadkach pozwala uniknąć poważnych awarii, a nawet wypadków. Co istotne, system działa również podczas jazdy z dużą prędkością, co pozwala wykrywać zagrożenia dynamicznie, bez opóźnień.

Poprawnie działający system TPMS eliminuje konieczność częstego, ręcznego sprawdzania ciśnienia w oponach, co nie tylko zwiększa komfort użytkowania pojazdu, ale także ogranicza ryzyko jazdy z niedopompowanym ogumieniem.

Dlaczego poprawność systemu TPMS wpływa na bezpieczeństwo jazdy

Poprawność systemu TPMS ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo jazdy – to fakt, którego nie sposób przecenić. Niedopompowana opona może znacząco wydłużyć drogę hamowania, pogorszyć przyczepność pojazdu do nawierzchni i doprowadzić do destabilizacji toru jazdy, szczególnie podczas gwałtownych manewrów lub jazdy w trudnych warunkach pogodowych.

Oto najważniejsze powody, dla których poprawność systemu TPMS jest tak istotna:

• Wczesne ostrzeganie o problemie – system może wykryć nawet niewielki spadek ciśnienia, zanim kierowca odczuje jakiekolwiek zmiany w prowadzeniu pojazdu.

• Zmniejszenie ryzyka pęknięcia opony – spadek ciśnienia zwiększa temperaturę opony, co może prowadzić do jej uszkodzenia lub rozerwania podczas jazdy.

• Lepsza kontrola nad pojazdem – prawidłowe ciśnienie w oponach zapewnia optymalny kontakt z nawierzchnią, co przekłada się na stabilność, zwrotność i skuteczność hamowania.

• Oszczędność paliwa – zbyt niskie ciśnienie w oponach zwiększa opory toczenia, co bezpośrednio wpływa na zużycie paliwa.

• Równomierne zużycie opon – właściwe ciśnienie ogranicza ryzyko nierównomiernego ścierania bieżnika, wydłużając tym samym żywotność opon.

W sytuacji, gdy system TPMS działa nieprawidłowo lub został dezaktywowany, kierowca traci jeden z kluczowych elementów monitorujących stan pojazdu w czasie rzeczywistym. Dlatego też każda awaria tego systemu powinna być traktowana poważnie i naprawiana niezwłocznie.

Najczęstsze błędy i problemy związane z działaniem systemu TPMS

Mimo że system TPMS stanowi istotne wsparcie dla kierowcy, jego działanie może być zakłócone przez różne czynniki, zarówno techniczne, jak i wynikające z błędów użytkownika. Zrozumienie tych potencjalnych problemów pozwala na szybszą diagnozę oraz podjęcie właściwych działań naprawczych, co z kolei wpływa na poprawność systemu TPMS i jego skuteczność w codziennej eksploatacji.

Do najczęstszych problemów należą:

• Uszkodzenie czujników ciśnienia – najczęściej następuje podczas nieprawidłowej wymiany opon, zwłaszcza gdy montaż przeprowadza osoba niedoświadczona lub bez użycia odpowiednich narzędzi. Czujniki są wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne.

• Rozładowanie baterii w czujnikach – w przypadku systemów bezpośrednich, czujniki zasilane są bateryjnie. Po kilku latach użytkowania może dojść do ich rozładowania, co skutkuje brakiem odczytu danych.

• Zakłócenia sygnału radiowego – sygnał przesyłany z czujników do jednostki centralnej może zostać zakłócony przez inne urządzenia elektroniczne, elementy konstrukcyjne pojazdu lub zewnętrzne źródła promieniowania elektromagnetycznego.

• Błędy kalibracji lub brak ponownej kalibracji – po wymianie opon, zmianie kół między osiami lub dopompowaniu opony, system może wymagać ponownego ustawienia. Niezrobienie tego skutkuje błędnymi odczytami.

• Niedostosowanie felg i zaworów do TPMS – przy zakupie nowych felg lub akcesoryjnych zaworów należy upewnić się, że są one kompatybilne z danym typem systemu TPMS. Nieodpowiednie komponenty mogą uniemożliwić prawidłowe działanie systemu.

Te usterki i błędy nie tylko wpływają na funkcjonalność systemu, ale mogą również dawać kierowcy fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Regularna diagnostyka, prawidłowe użytkowanie i korzystanie z usług profesjonalnych serwisów to podstawowe kroki w utrzymaniu poprawności systemu TPMS na najwyższym poziomie.

Jak dbać o poprawność działania systemu TPMS w codziennej eksploatacji

Utrzymanie poprawności systemu TPMS wymaga nie tylko odpowiednich procedur serwisowych, ale również świadomości kierowcy, jak postępować z tym układem na co dzień. Prawidłowa eksploatacja minimalizuje ryzyko awarii oraz gwarantuje, że system będzie spełniał swoją funkcję ostrzegawczą bez opóźnień i błędów.

Na co warto zwrócić uwagę, by system TPMS działał bez zarzutu?

• Regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach za pomocą klasycznego manometru – nawet jeśli system nie sygnalizuje błędów.

• Po każdej wymianie opon (sezonowej lub awaryjnej) upewnij się, że system został prawidłowo skalibrowany.

• Nie ignoruj kontrolki TPMS na desce rozdzielczej – nawet krótkotrwałe ostrzeżenie może oznaczać realny problem z ciśnieniem lub czujnikiem.

• Korzystaj z serwisów, które mają doświadczenie w obsłudze opon z czujnikami TPMS – amatorskie działania mogą prowadzić do uszkodzenia delikatnych komponentów.

• W przypadku planowanego zakupu nowych felg lub opon, zweryfikuj ich zgodność z zamontowanym systemem monitorowania ciśnienia.

• Jeśli system działa na baterie (TPMS bezpośredni), zapytaj mechanika o ich stan przy okazji przeglądu lub wymiany ogumienia – profilaktyczna wymiana czujników może być tańsza niż awaryjna.

Dbałość o ten niewielki, ale niezwykle istotny układ to element świadomego i odpowiedzialnego podejścia do bezpieczeństwa na drodze. Poprawność systemu TPMS to nie luksus – to realna ochrona zdrowia, życia i portfela każdego kierowcy.

Więcej na ten temat: warsztat samochodowy.